مهندس مجید ملکی، جانشین بخش تخصصی معماری خبر داد:
ترمینال مسافری شماره‌ی 2 بندر تجاری کیش در بندرگاه شمال شرقی جزیره قرار گرفته و هدف از احداث آن سامان دادن به جمعیت فزاینده‌ی مسافران دریایی جزیره (اعم از مسافران داخلی و خارجی) بوده است. ساختمان این ترمینال در زمینی به مساحت 8 هزار متر مربع طراحی و احداث شده است. طراحی این مجموعه در سال 1386 به مهندسین مشاور هندسه پارس ابلاغ شد و بخش معماری این مشاور، آن را در دو طبقه، با زیربنای 11 هزار متر مربع طراحی کرد. ساختمان ترمینال شماره 2 ظرفیت پذیرش روزانه 3500 مسافر را دارد و در وضعیت اضطرار قادر است تا امکان تردد 7 هزار مسافر را فراهم کند. این ترمینال در 25 اسفند ماه 1392 به صورت آزمایشی و در فروردین ماه 1393 به صورت رسمی افتتاح شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفت (نگاه کنید به:http://www.parsgc.com/news62.htm). شکل 1. موقعیت قرارگیری ترمینال مسافری شماره 2 جزیره‌ی کیش
تردد میان ساختمان ترمینال و اسکله‌های شمالی از طریق مسیر دسترسی شمالی و سرویس‌های اختصاص‌داده‌شده به این کار انجام می‌شود. جناح جنوبی ساختمان ترمینال دارای محوطه‌ی وسیع فضای سبز و پارکینگ استقرار وسایل نقلیه به مساحت حدود 2 و نیم هکتار است. شکل 2. پلان محوطه‌ی ترمینال شماره‌ی 2
در طراحی معماری ساختمان ترمینال تلاش شده تا علاوه بر (1) بهینه‌سازی کاربری و عملکردهای روزمره‌ی ساختمان، (2) جنبه‌های زیبایی‌شناسانه‌ی طرح به صورت توأم مورد توجه قرار گیرد. ایده‌ی اصلی این بوده که در یک ترمینال خوب، ترکیب مناسبی از اجزای مختلف به نحوی کنار هم قرار گرفته اند که فعالیت‌ها و عملکردهای هر یک از اجزا در تطابق با هم باشد و در عین حال، کلیتی یکپارچه، مطبوع، و چشم‌نواز حاصل شود. ویژگی‌های معماری این ساختمان را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
• یکی از اصول به کارگرفته شده در طراحی ساختمان ترمینال، ایجاد هماهنگی و انسجام میان ساختمان و محیط پیرامون آن بوده است. شکل 3. نماهای شمالی و جنوبی ترمینال مسافری شماره‌ی 2 جزیره‌ی کیش
• ساختمان ترمینال با بهره‌گیری از اصول معماری مدرن طراحی شده است. به این معنی، در طراحی ساختمان تأکید بر حفظ انسجام کلی طرح، سادگی و خلوص فرم‌های ایجادشده، به‌کارگیری مصالح و تجهیزات روزآمد (همراه با در نظر گرفتن کیفیت و تأثیرات عملکردی و اقلیمی مصالح)، و خوانایی و صراحت بصری و عملکردی اجزا بوده است.
• پوسته‌ی بیرونی ساختمان ترمینال با الهام گرفتن از امواج دریا به صورتی موجی‌شکل و ارگانیک طراحی شده است. این پوسته به طور کاملاً جدا و مستقل از سیستم سازه‌ای داخلی ترمینال، در قالب سیستم خرپا و به شکل قوسی موّاج، بر فراز ساختمان حرکت کرده و در بالاترین نقطه‌ی ارتفاعی خود توسط یک دیوار مایل به زمین متصل گشته است. در نقطه‌ی مقابل، تیرهای سراسریِ سازه‌ی سقف به شکل مورب به زمین رسیده اند و در کنار ستون‌های زیر سقف، امکان اتصال پوسته با زمین را فراهم کرده اند. شکل 4. مراحل ابتدایی اجرای سازه‌ی پوسته‌ی بیرونی ترمینال شکل 5. رسیدن تیرهای سازه‌ای پوسته به زمین شکل 6. شکل نهایی پوسته‌ی بیرونی ساختمان ترمینال
• استقرار پوسته‌ای بلند و مستقل (حدود 19 متر بلندتر از زمین اطراف) موجب شده تا در زیر این پوسته، فضایی فراخ برای طراحی و گسترده شدن ساختمان ایجاد شود.
• از اقدامات معمارانه‌ی مؤثر در طراحی اقلیمی و زیبایی‌شناسانه‌ی ساختمان، ایجاد پنجره‌هایی باریک و سراسری در جداره‌ی پوسته‌ای ساختمان بوده است. این پنجره‌ها از بیرون منعکس‌کننده‌ی تصویر آسمان بوده و از داخل دید سراسری مطلوبی به دریا و خشکی فراهم می‌کنند.
• محدود کردن بازشوها، ایجاد سایبان و رواق و تورفتگی در جداره، لایه‌بندی کردن دسترسی‌ها، رنگ سفید دیواره‌ی ساختمان و نیز، شیشه‌های به کار رفته در نما، از اقداماتی بوده که با منظور سازگار کردن طرح با با اقلیم گرم و مرطوب جزیره‌ی کیش و رعایت مجاورت ساختمان با دریا انجام شده است. شکل 7. نمایی از ساختمان ترمینال در مراحل پایانی ساخت
• ساختمان ترمینال در دو طبقه (طبقه‌ی هم‌کف و اول) با سازه‌ای جداگانه، زیر پوسته‌ی احاطه‌کننده قرار گرفته است. از طریق توجه بر توزیع و چیدمان بهینه‌ی فضاهای داخلی، و به کارگیری نورپردازی مناسب داخل و خارجِ ساختمان تلاش شده تا فضای ایجادشده واجد کیفیت و گیرایی درخوری باشد.
• پس از تعیین ساختار کلی ساختمان و تعیین روابط عملکردی و فضایی، طراحی داخلی مجموعه مورد توجه قرار گرفته است. طراحی داخلی با بهره‌گیری از احجام متنوع، مبلمان، رنگ‌های متفاوت جداره‌ها، ایجاد بافت‌ها و نقوش دریایی در دیواره‌های داخلی، تنوع کف‌سازی و توجه به شکل و محل قرارگیری عناصر و نشانه‌های بصری و هدایت‌گر انجام شده است. شکل 8. نماهایی از داخل و خارج ساختمان ترمینال
• برای تأمین زیرساخت‌های تأسیساتی ساختمان، یک پست برق اختصاصی در سمت شمال شرقی ساختمان ترمینال در نظر گرفته شده است. ضمناً بخش وسیعی از سطح هم‌کف و پشت بام (بالای طبقه‌ی اول) به فضای تأسیسات، موتورخانه و پشتیبانی از واحدهای تهویه‌ی مطبوع اختصاص یافته است.
• به منظور ساماندهی بهینه‌ی عملکردها در سطح طراحی پلان مجموعه، فضاهای اصلی ساختمان ترمینال به سه حوزه‌ی اصلی تقسیم شده اند:
1. فضاهای ورودی، شامل سالن انتظار استقبال‌کنندگان، سالن‌های ورودی و خروجی، کنترل امنیتی و بازرسی، و سالن انتظار مشایعت‌کنندگان؛
2. فضاهای خروجی، شامل سالن انتظار خروجیِ داخلی و خارجی، محوطه‌ی کنترل عمومی، گمرک، کنترل امنیتی؛
3. فضاهای مشترک، شامل بخش‌های اداری، رستوران، تأسیسات، فضاهای اداری و خدماتی. شکل 9. پلان هم‌کف ساختمان
• ساماندهی به نحوه‌ی ارتباط مؤثر درونِ در هر یک از بخش‌های یادشده و نیز، ایجاد ارتباط مؤثر و مفید میان هر یک از محوطه‌های اصلی عملکردی در دو سطح افقی (تراز کف) و عمودی (بین طبقات) از مهم‌ترین نکات و مهارت‌های معمارانه‌ای ست که در طراحی ساختمان ترمینال به کار گرفته شده است. شکل 10. برش طولی ساختمان ترمینال
• در پلان هم‌کف این ساختمان، چهار منطقه‌ی عملیاتی مستقل در نظر گرفته شده است: (1) سالن مشایعت‌کنندگان، (2) سالن استقبال‌کنندگان، (3) سالن انتظار خروج و (4) سالن انتظار ورود. در مرکز این چهار منطقه، عملکردهای اصلی (نظیر سالن VIP، اطلاعات، بانک و...) جانمایی شده که به هر یک از مناطق یادشده سرویس می‌دهند. با توجه به گستردگی ساختمان و به منظور سرویس‌دهی مطلوب، فضاهای خدماتی (نظیر بوفه‌ها) در سطح پلان پراکنده شده اند. بخش اداری، فروشگاه‌های ویژه و رستوران در طبقه‌ی اول جانمایی شده است.
